Asymetria ułożeniowa – co to jest? 

Asymetria ułożeniowa – co to jest? 

To stan, w którym dziecko układa się asymetrycznie.
Preferuje jedną stronę ciała i pomija drugą. Patrzy tylko na lewo bądź tylko na prawo, głowę ma pochyloną do jednego z barków. Wyraźnie skraca lewy lub prawy bok-leżąc na plecach czy brzuchu układa się w literę C (po skróconej stronie ubranko będzie bardziej zmarszczone). Ma bardziej aktywną jedną stronę ciała (chętniej kopie i unosi jedną nogę, częściej jedną rękę wkłada do buzi).Ciało malucha jest również skręcone w jednym kierunku, zaś próby zmiany pozycji dziecka powodują jego dyskomfort.

Do kiedy jest normą?

Fizjologicznie asymetria może występować do 6 tygodnia życia niemowlęcia. Między 2 a 3 miesiącem powinna ona ustąpić całkowicie.W tym czasie uczy się ono symetrycznego ustawiania główki w linii środkowej ciała, zabawy obiema rączkami, a także ruchów antygrawitacyjnych, które polegają na odrywaniu kończyn, głowy i tułowia od podłoża.
Do pierwszego roku życia dziecko powinno być obustronne i oburęczne.

Nie każde ułożenie asymetryczne dziecka stanowi powód do obaw, jednakże jeśli chcemy, aby rozwój malucha przebiegał harmonijnie, a występują podejrzenia asymetrii, warto skonsultować się z lekarzem lub doświadczonym fizjoterapeutą.
Brak odpowiedniej reakcji ze strony rodzica może powodować pogłębianie asymetrii, a także może prowadzić do poważnych problemów z zdobywaniem nowych umiejętności i osiąganiem kolejnych etapów koordynacji ruchowej i rozwoju motorycznego. 
Z tych przyczyn warto reagować odpowiednio wcześnie na każde, alarmujące objawy.

Asymetria ułożeniowa – przyczyny 

Asymetria ułożeniowa może mieć różne przyczyny, które przekładają się w dużym stopniu na sposób jej leczenia oraz dobór postępowania terapeutycznego. Należy zaznaczyć, że pierwsze 2 miesiące życia dziecka wiążą się z fizjologiczną asymetrią ułożeniową, która jednak po tym okresie powinna ustąpić.
Jakie mogą być przyczyny asymetrii ułożeniowej?
Błędy w pielęgnacji dziecka – noszenie dziecka na jednej ręce, w jednej pozycji, układanie dziecka na jedną stronę, karmienie jedną piersią.
Wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe, które może skutkować nieprawidłowościami w rozwoju motorycznym dziecka, w tym asymetrią ułożeniową.
Porażenie splotu barkowego i kręcz szyi – w tym przypadku dziecko ma ograniczone ruchy i zaburzone czucie, co również skutkować może asymetrią ułożeniową.
Choroby neurologiczne, skolioza, zwichnięte biodro – to kolejne z przyczyn, których efektem jest asymetria ułożeniowa.

Asymetria ułożeniowa – fizjoterapia

Wcześnie wykryta i odpowiednio wyprowadzona asymetria ułożeniowa nie stanowi zagrożenia dla prawidłowego rozwoju dziecka. Konieczne jest jednak dobranie odpowiedniej metody oraz intensywności ćwiczeń.
Niezwykle ważna jest również praca rodzica – często asymetria ułożeniowa wynika bowiem ze złych nawyków opiekunów np. w noszeniu czy układaniu dziecka. Rodzic musi się zatem nauczyć, w jaki sposób trzymać, kłaść, karmić dziecko czy odpowiednio bawić się z dzieckiem aby nie następowało pogłębienie asymetrii, a maluch był stymulowany zarówno na lewą, jak i na prawą stronę.
Zalecanymi metodami fizjoterapii są metoda Vojty oraz metoda NDT-Bobath. Sposób rehabilitacji dziecka jest dobierany indywidualnie do jego potrzeb. Najważniejsza jest systematyczność i konsekwencja w terapii, która przełoży się na efekty i prawidłowy rozwój dziecka.

Ile trwa rehabilitacja asymetrii u niemowlaka?

Jest to kwestia, która zależy od wielu czynników. Niekiedy wystarczy zaledwie kilka sesji z fizjoterapeutą i wprowadzenie przez opiekunów odpowiednich nawyków w pielęgnacji, noszeniu, układaniu czy karmieniu dziecka, w innych przypadkach niezbędne są z kolei systematyczne spotkania w gabinecie i nadzorowanie rozwoju dziecka. Każde dziecko jest inne dlatego też nie da się jednoznacznie określić ile będzie trwała rehabilitacja.

opracowanie tekstu
mgr Rafał Andrzejczak
terapeuta metody Vojty
międzynarodowy terapeuta PNF